عملکرد بهینه و قدرت خنک کنندگی کولر گازی به مقدار گاز مبرد داخل آن بستگی دارد. سیستم بسته اسپلیت به مقدار زیادی گاز مبرد نیاز ندارد، بنابراین لازم نیست تا مخزن آن را تا حد اشباع پر کنید. اما به هر حال کمبود گاز منجر به مشکلات جدی خواهد شد. از طرفی این گاز به خودی‌خود کم نمی‌شود، مگر آنکه نشتی وجود داشته باشد. در عین حال لازم است تا فضای داخلی سیستم بسته اسپلیت از هر نوع رطوبت و یا هوا پاک‌سازی شود. این همه اهمیت شارژ گاز اسپلیت را خاطر نشان می‌کند.
مراحل شارژ گاز کولر گازی اسپلیت
گاز زدن کولر اسپلیت باید با دقت کامل و طی شدن مراحل اصولی آن انجام شود. معمولاً در سرویس‌های سالیانه مقدار گاز موجود داخل سیستم اسپلیت را بررسی می‌کنند تا در صورت نیاز و با برطرف شدن تمامی مشکلات و نشتی‌های احتمالی تزریق مجدد گاز انجام شود. اما این کار با رعایت اصول مهندسی و نکات کلیدی انجام خواهد شد. در این مقاله از مس باران به بررسی مراحل شارژ گاز کولر گازی می‌پردازیم و از تمامی تکنیک‌ها، بایدها و نبایدها و… صحبت خواهیم کرد.
چه هنگام به شارژ گاز اسپلیت نیاز داریم؟
قاعدتاً لازم است تا در بازه‌های سالیانه و قبل از آغاز فصل گرما برای سرویس دوره‌ای اسپلیت اقدام کنید. اما در هر بار سرویس دوره‌ای به شارژ کولر گازی نیاز ندارید. در عین حال با مشاهده هر نوع علایم از کارکرد ضعیف اسپلیت لازم است تا برای شارژ مجدد اقدام کنید.
اولین نشانه، عدم قدرت کافی خنک کنندگی کولر گازی است. اگر دستگاه شما برای مدت زمان طولانی فعال است و نمی‌تواند اتاق را به خوبی خنک کند، احتمالاً حجم گاز مبرد آن کاهش پیدا کرده و لازم است تا مراحل شارژ گاز کولر گازی را سپری کنید.
در عین حال افزایش مصرف برق از دیگر نشانه‌های کمبود گاز مبرد است. زیرا به دلیل کاهش گاز و کم بودن قدرت خنک‌کنندگی، سیستم مجبور است تا در مدت زمان طولانی‌تری کار کرده که مقدار مصرف برق آن را افزایش می‌دهد. به هر صورت با بررسی نشانه‌ها و یا وجود نشتی‌ها و حتی در بازه‌های سرویس دوره‌ای لازم است تا برای شارژ گاز اسپلیت اقدام کنید که مراحل آن به قرار زیر است.
پیشنهاد مطالعه: علائم خالی شدن گاز کولر گازی
روش تزریق انواع گاز کولر گازی
در انواع سیستم‌های کولر گازی از گازهای متفاوتی استفاده شده است که روش تزریق آنها با یکدیگر متفاوت است. R-22 متداول‌ترین مبرد در سیستم‌های کولر گازی خانگی است که به روش گازی مراحل تزریق آن انجام خواهد شد.
پیشنهاد ویژه: خرید گاز r22 از مس باران
اما مبردهای دیگر مانند R-40VC و یا R-410A سیالاتی با خواص شیمیایی خاصی هستند که تزریق گازی آنها ممکن است مشکلاتی به دنبال داشته باشد. لذا این نوع مبردها را به روش مایع شارژ می‌کنند. در هر صورت لازم است تا مراحل شارژ گاز کولر گازی توسط افراد ماهر و آموزش دیده انجام شود.
پیشنهاد ویژه: استعلام قیمت گاز r410 و گاز r134a
مقدار گاز مورد نیاز سیستم اسپلیت در دفترچه راهنمای آن توسط برند سازنده قید شده است. برای شارژ گاز اسپلیت به این مقدار سیال مبرد نیاز دارید. اما توجه کنید که عدد قید شده در کاتالوگ این سیستم برای ۵ متر لوله‌کشی است. در صورتی که مقدار لوله‌کشی میان یونیت‌های داخلی و خارجی سیستم اسپلیت افزایش پیدا می‌کند، لازم است تا به ازای هر متر لوله بیشتر، مقدار وزن گاز تزریق شده را ۲۰ گرم افزایش دهید.
دلایل شارژ گاز اسپلیت
به دو دلیل لازم است تا برای شارژ کولر گازی اقدام کنید:
- شارژ کولر گازی در هنگام نصب اولیه
- شارژ کولر گازی به دلیل نشتی
در هر دو صورت باید برای تزریق حرفه‌ای و کاملاً حساب شده گاز مبرد اقدام کنید. اما روش کار و مقدار گاز مبرد در این دو روش کاملاً متفاوت است. چرا که در نصب اولیه باید تزریق گاز مبرد به طور کامل انجام شود. این در حالی است که در صورت بروز نشتی به طی شدن پروسه تعمیر و بازرسی و در نهایت تزریق گاز کم شده نیاز داریم. جزئیات این دو به قرار زیر است:
- شارژ گاز اسپلیت در هنگام نصب اولیه:
در نصب اولیه باید تزریق کامل گاز مبرد را انجام دهید. برای انجام اینکار در ابتدا لازم است تا شیر منیفولد گیج را بسته و با توجه به نوع گاز از شیلنگ آبی و یا قرمز رنگ برای تزریق مبرد استفاده کنید. برای تزریق مبرد R-22 از شیلنگ آبی رنگ مربوط به فشار پایین شیر گاز استفاده می‌کنند. اما برای تزریق مبردهای مایع مانند R-410A باید از شیلنگ قرمز رنگ مرتبط با فشار بالا استفاده کنید. در ادامه لازم است تا از شیلنگ زرد رنگ برای انتقال گاز از کپسول استفاده کنید. البته در این مرحله نیاز به هواگیری کامل شیلنگ زرد رنگ دارید که با شل کردن سرپیچ انجام می‌شود.
توجه کنید که هر سیستم اسپلیت به مقدار معین مبرد نیاز دارد. لذا لازم است تا با استفاده از کاتالوگ دستگاه مقدار مبرد مورد نیاز سیستم را به کیلوگرم بررسی کنید. در این مرحله تعمیرکاران کپسول مبرد را وزن می‌کنند تا مقدار گاز مبرد مورد نیاز را طبق وزن درج شده در کاتالوگ دستگاه از وزن کپسول کسر کرده و مراحل تزریق را انجام می‌دهند. مراحل تزریق نیز از طریق منیفولد گیج و با باز کردن شیر آن آغاز خواهد شد.
- شارژ گاز اسپلیت به دلیل نشتی:
در صورت نشتی مقداری از حجم مبرد سیستم کاهش پیدا کرده است. لذا در لحظه آغاز تزریق مقداری گاز تحت فشار داخل سیستم وجود دارد. همین گاز تحت فشار سیستم روش تزریق مجدد را دشوارتر می‌کند. به هر حال پس از انجام مراحل عیب‌یابی و برطرف شدن کامل نشتی باید اقدامات زیر را انجام بدهید:
در ابتدا باید شیر منیفولد گیج را ببندید و از شیلنگ مناسب برای اتصال و تزریق مبرد استفاده کنید. به مانند راه‌اندازی اولیه نیز در این مرحله باید از شیلنگ آبی برای تزریق گاز R-22 و شیلنگ قرمز برای تزریق مبردهای سیال مانند R-410A استفاده کنید. از شیلنگ زرد رنگ نیز برای اتصال به کپسول مبرد استفاده می‌کنند. زمانی که سرپیچ شیلنگ زرد را کمی شل می‌کنید، مراحل هواگیری انجام شده و می‌توانید برای تزریق گاز اقدام کنید.
تجهیزات مورد نیاز جهت شارژ کولر گازی
شارژ گاز اسپلیت پروسه حرفه‌ای و کاملاً دقیق است که باید بدون نفوذ هوا و یا رطوبت به داخل سیستم بسته کولر گازی انجام شود. در عین حال هر نوع تماس مستقیم بدن با سیال‌های مبرد خطرناک است و حتی منجر به یخ زدن بافت‌های سطحی بدن خواهد شد. لذا توصیه می‌کنیم که جهت ایمنی حین کار و تزریق اصولی گاز مبرد از تجهیزات کامل استفاده کنید. از قبیل:
- پمپ خلا با قدرت در محدوده ۱ الی ۴ اسب بخار
- گیج فشارسنج منیفولد جهت بررسی سطح فشار گاز تزریق شده
- دستکش و عینک محافظ برای جلوگیری از خطرات احتمالی
- سیال مبرد مطابق با دستورالعمل سازنده
ترتیب مراحل برای گاز زدن کولر گازی
گاز زدن کولر اسپلیت در کل پروسه ساده‌ای دارد، اما باید با دقت عمل کامل انجام شود. بنابراین اجرای ترتیب درست مراحل برای تزریق کامل گاز عاری از خطا به جهت کارکرد بهینه اسپلیت الزامی است. این کار با ترتیب مراحل زیر انجام می‌شود:
- در ابتدا لازم است تا لوله‌های رفت‌وبرگشت اسپلیت را شناسایی کنید. لوله رفت همان لوله دمش است که سایز کوچکی دارد. لوله بزرگتر همان لوله برگشت است که آن را با عنوان لوله تخلیه می‌شناسیم. این لوله‌ها در بخش پشتی کندانسور کولر گازی قرار دارند. در صورتی که سیستم اسپلیت فعال است، لوله برگشت سردتر از لوله رفت است. از لوله برگشت یا همان لوله تخلیه برای شارژ مجدد مبرد در اسپلیت استفاده می‌کنند.
- پس از پیدا کردن لوله برگشت باید پیچ آن را شل کنید. برای اینکار به آچار شش ضلعی نیاز دارید. این پیچ در واقع نوعی دریچه برای تزریق گاز مبرد است. لذا به جهت شارژ گاز اسپلیت باید این پیچ را شل کنید.
- با فرض اینکه برای تزریق گاز مبرد R-22 دست به کار شده‌اید، لازم است تا شیلنگ آبی را به پورت سمت چپی گیج فشارسنج منیفولد متصل کنید (برای دیگر مبردها از شیلنگ قرمز استفاده می‌کنند) . در ادامه لازم است تا شیلنگ زرد را از گیج منیفولد به پمپ تخلیه متصل کنید.
- در داخل سیکل بسته کولر گازی نباید هیچ هوایی باقی مانده باشد. از پمپ خلا می‌توانید برای مکش هوا و رطوبت از داخل سیکل بسته اسپلیت استفاده کنید. وجود هوا و یا رطوبت در کاهش راندمان کولر گازی کاملاً تأثیرگذار است. مادامیکه از پمپ تخلیه برای خارج کردن هوا و رطوبت استفاده می‌کنید، لازم است تا تمامی دریچه‌های گیج فشارسنج کاملاً بسته باشند.
- از اتصال شیلنگ زرد برای تخلیه هوای داخل اسپلیت استفاده کنید. مرحله تخلیه توسط پمپ وکیوم تا ۱۵ دقیقه ادامه دهید. در این مدت تمام هوا و رطوبت از داخل سیستم خارج شده است.
- پس از پایان مرحله تخلیه لازم است تا شیلنگ زرد را از پمپ وکیوم جدا کرده و به کپسول مبرد متصل کنید. از این پس مرحله شارژ گاز اسپلیت انجام می‌شود.
- برای آغاز ورود مبرد به داخل سیستم اسپلیت لازم است تا دریچه گیج فشارسنج را به مقدار کمی باز کنید. این دریچه همان پیچ شش گوش در مسیر لوله برگشت اسپلیت است که باید آن را به حالت نیمه بسته قرار بدهید.
- در مرحله بعد باید خود گیج فشارسنج اسپلیت را هواگیری کنید. این کار با باز کردن کوتاه مدت دریچه کپسول گاز مبرد انجام می‌شود. دستگیره دایره‌ای کپسول را برای مدت کوتاه مثلاً ۱ ثانیه باز و بسته کنید تا گیج فشار نیز هوا گیری شود.
- شیلنگ زرد را مجدداً به مخزن مبرد متصل کنید. سپس می‌توانید شیر کناری گیج منیفولد را به مدت حداکثر ۴ ثانیه باز نگه دارید. پس از این مدت شیر کناری گیج منیفولد را بسته و کولر گازی را روشن کنید. در این مرحله باید منتظر باشید تا کمپرسور اسپلیت فعال شود.
- پس از فعال شدن کمپرسور باید شیر کناری گیج منیفولد را کاملاً باز کنید. اما این بازه باید کوتاه و حداکثر ۴ ثانیه باشد. سپس به مدت ۲ ثانیه شیر را ببندید. با باز و بسته کردن متوالی شیر کناری گیج منیفولد می‌توانید مرحله به مرحله تزریق مبرد را انجام بدهید. هر بار پس از بسته شدن شیر سطح فشار گیج را اندازه بگیرید. تا رسیدن فشار به حد ۶۰ الی ۷۰ پاسکال مراحل شارژ گاز کولر گازی پایان یافته است.
اقدامات پس از شارژ گاز اسپلیت
هرگز نباید به یک‌باره گاز را به داخل سیستم بسته اسپلیت تزریق کنید. تزریق یک‌باره باعث آسیب جدی کمپرسور خواهد شد. قاعدتاً با تزریق مرحله به مرحله و رسیدن فشار داخل سیستم به حد ۶۰ الی ۷۰ پاسکال لازم است تا سیستم اسپلیت را مهروموم کنید.
پس از پایان تزریق گاز مبرد در ابتدا شیر گیج فشارسنج منیفولد را ببندید. سپس برای بستن شیر کپسول اقدام کنید. این کار برای آن است که در لحظه بسته شدن شیر منیفولد همچنان فشار کافی گاز مبرد وجود داشته باشد. سپس می‌توانید شیلنگ آبی را از لوله برگشت جدا کنید. در این لحظه نیز باید شیلنگ زرد را از کپسول جدا کرده تا تمامی مراحل شارژ گاز اسپلیت را به طور کامل به پایان برسانید. حالا سیستم شما آماده است تا قدرتمند و بهینه برای خنک کردن محیط استفاده شود.