کمپرسور کولر گازی یک سیستم پمپاژ مکانیکی است که برای جابجایی تحت فشار گاز مبرد طراحی شده است. این قطعه باید قابلیت کارکرد دائمی برای مدت طولانی را داشته باشد و تنها زمانی در این وظیفه موفق است که قطعات متحرک و مکانیکی آن در شرایط روانکاری مناسب باشند. از روغن کمپرسور کولر گازی نیز برای هر چه کارکرد روان قطعات مکانیکی استفاده میکنند؛ اما چه مقدار روغن در کمپرسور کولر گازی بریزیم؟
همه چیز در مورد تعویض روغن کمپرسور کولر گازی
اطلاع از حجم روغن کمپرسور کولر گازی در مراحل سرویس و تعمیر این دستگاه اهمیت بالایی دارد. تزریق روغن بسیار بیشتر از نیاز کمپرسور باعث عملکرد غوطهور در قطعات مکانیکی شده که در نهایت منجر به گشاد کردن یاتاقانها یا مسدود شدن نازل پمپاژ روغن خواهد شد. از طرفی تزریق کم روغن کمپرسور کولر گازی نیز چالشهای جدی از جمله افزایش اصطکاک قطعات مکانیکی و در نهایت سوختن کمپرسور را به دنبال دارد. در این مطلب از مس باران میخواهیم تا به دستورالعمل جامع از مقدار روغن مورد نیاز کمپرسور کولر گازی اشاره کنیم.
پیشنهاد ویژه مس باران: خرید گاز کولرگازی
انواع کمپرسورهای برودتی
وقتی برای سرویس و تعویض روغن کمپرسور کولر گازی اقدام میکنید، در قدم اول باید نوع و تکنیک طراحی کمپرسور را بررسی کنید. کمپرسورهای برودتی به روشهای متفاوت طراحی شدهاند و قاعدتاً نیازهای متفاوت در چگونگی سرویس و حتی مقدار روغن مصرفی دارند. این کمپرسورهای برودتی به قرار زیر هستند:
- کمپرسورهای هرمتیک (بسته)
- کمپرسورهای نیمه هرمتیک (نیمه بسته)
- کمپرسورهای سمی هرمتیک (باز)
عموماً شرایط تعویض روغن کمپرسور در مدلهای هرمتیک وجود ندارد. چرا که این نوع کمپرسور به شکل پرس شده در محل کارخانه همراه روغن تولید میشوند و در صورت اشکال معمولاً نمیتوانیم آنها را تعمیر کنیم. مگر آنکه اشکال فنی در کمپرسور نیست و لزوماً به تعویض روغن نیاز داریم. در این صورت میتوان برای تعویض روغن کمپرسورهای هرمتیک اقدام کرد. این در حالی است که مراحل اجرایی تعویض روغن در کمپرسورهای باز یا همان سمی هرمتیک به راحتی انجامید میشود.
پیشنهاد ویژه: خرید ابزار جوشکاری لوله مسی
ویژگی های روغن در کمپرسور کولر گازی
روغنها برای روانکاری قطعات متحرک هستند تا با کاهش اثر اصطکاک بر راندمان بهتر و کارایی مؤثرتر سیستمهای مکانیکی بیافزایند. وظیفه روغن کمپرسور کولر گازی نیز هر چه روانتر ساختن حرکت پیستون مکانیکی جهت پمپاژ گاز مبرد است. این روغن باید دارای فاکتورهای کلیدی از قبیل موارد زیر باشد:
- سطح ویسکوزیته آن تحت تأثیر دما و یا نوسان فشار تغییر نکند.
- مقاومت الکتریکی بالایی داشته و عملاً عایق جریان عبور برق باشد.
- تأثیر شیمیایی بر گاز مبرد نگذارد.
- در اثر شرایط مختلف از قبیل اکسیداسیون و یا هوازدگی بافت منسجم و پایدار داشته و دچار تجزیه شیمیایی نشود.
- منجر به خوردگی و یا فرسایش قطعات مکانیکی کمپرسور کولر گازی نگردد.
با در نظر گرفتن این نکات لزوماً نمیتوانیم از هر نوع روغن روانکننده در کمپرسور کولر گازی استفاده کنیم. برای این منظور طیف تخصصی از روغنهای مخصوص سیستمهای مبرد فرموله شده است.
پیشنهاد ویژه مس باران: خرید لوله مسی کولرگازی
در کمپرسورها از چه نوع روغن استفاده کنیم؟
نوع روغن با توجه به نوع کمپرسور و نوع گاز مبرد انتخاب میشود. در بازار انواع روغن مخصوص کمپرسور کولر گازی موجود است و باید آنها را مطابق با نوع سیستم مبرد خود تهیه کنید. بر این اساس معمولاً برای کمپرسورهایی که با سیستم تحت جریان گاز مبرد R22 کار میکنند، از روغن نمره 4GS استفاده میشود.
این سیستمها عموماً شامل تجهیزات سرمایش ساختمانی مانند انواع چیلر و یا کولر گازی و… هستند؛ اما برای تزریق روغن در کمپرسورهایی که با سیستم تحت جریان گاز مبرد R12 مانند سیستمهای سردخانه ای اعم از هر نوع یخچال و یا فریزر و… هستند، از روغن نمره 3GS استفاده میکنند. در کمپرسورها با جریان گاز مبرد R410Q از روغنهای پلی استر استفاده خواهد شد.
جدول مقدار حجم روغن مورد نیاز کمپرسور کولر گازی
از آنجا که هدف ما از نگارش این مقاله بررسی حجم روغن مورد نیاز کمپرسور کولر گازی است، لذا جدول زیر را برای کمپرسورهای سیستم گاز مبرد R22 و روغن 4GS تنظیم کردهایم.
نوع گاز خنک کننده | شدت جریان استارت (A) | مقدار روغن مورد نیاز (Cm3) |
OC | 8.5 | ۴۷۵ |
OC | 8.5 | ۴۷۵ |
S | 6.7 | ۳۰۰ |
S | 8.6 | ۳۰۰ |
S | 10.2 | ۴۷۵ |
برای بررسی سطح کیفی روغن کمپرسور کولر گازی لازم است که به برخی فاکتورها از قبیل مقدار ویسکوزیته، سطح پایداری شیمیایی، درجه مقاومت الکتریکی و البته درصد رطوبت روغن را بررسی کنید. هر اندازه ابعاد کمپرسور کولر گازی بزرگتر باشد، به علت بهرهمندی از شکافهای پهنتری که دارند، به استفاده از روغنها با درجه ویسکوزیته بالاتر نیاز پیدا میکند. در عین حال توصیه شده است که از روغنهای استاندارد با درجه واکنشپذیری بسیار کم نسبت به گاز مبرد در سیستم کمپرسور استفاده کنید.
پیشنهاد مطالعه: تنظیم داکت اسپلیت برای زمستان
چرا به تعویض روغن کمپرسور کولر گازی نیاز داریم؟
کمپرسور یک محیط کاملاً بسته در حرکت قطعات مکانیکی برای پمپاژ گاز مبرد است که در داخل فضای بسته آن از روغن روانکاری با سطح ویسکوزیته مناسب استفاده شده است. بعید است که در محیط کاملاً بسته کمپرسور با مشکلات جدی روبرو شوید. اما گاهی لازم است تا کل روغن آن را تعویض کنید. شرایطی از قبیل:
- هوازدگی روغن: تا زمانی که محیط بسته کمپرسور حاکم است و روغن در مجاورت هوا و یا رطوبت قرار نمیگیرد، تا مدتها نیازی به تعویض آن ندارید. اما مشکلات سیستم بسته برودتی کولر گازی بسیار زیاد است و در امتداد این مشکلات همواره احتمال نفوذ رطوبت و یا هوا وجود دارد. شرایطی که منجر به تغییر ساختار اسیدیته روغن کمپرسور کولر گازی خواهد شد. به این مشکل اصطلاحاً هوازدگی روغن گفته میشود که کارایی خود را از دست داده و باید آن را تعویض کنید.
- نشتی روغن: هر نوع و تحت هر شرایطی نشتی روغن از کمپرسور کولر گازی را جدی بگیرید. قاعدتاً در صورت مشاهده نشتی، مقداری از روغن کمپرسور کاهش پیدا کرده است. از طرفی باید برای سرویس کمپرسور نیز اقدام کنید. در نتیجه شما به تعویض روغن کمپرسور کولر گازی نیاز دارید.
- کهنگی و تغییر رنگ روغن: روغنهای روانکاری پس از مدتی با تغییر بافت شیمیایی کارآیی خود را از دست میدهند. اصطلاحاً میگوییم که روغن سیاه شده است. این روغن دیگر کارایی لازم برای روانکاری قطعات متحرک کمپرسور کولر گازی را ندارد و باید آن را تعویض کنید.
اصولاً وقتی برای سرویس کمپرسور کولر گازی اقدام میکنید، بازدید سطح روغن و بررسی سطح کیفی از مراحل کلیدی است.
پیشنهاد مطالعه: بهترین کمپرسور کولر گازی برای خوزستان
تأثیر زیاد یا کم بودن روغن کمپرسور کولر گازی
برای عملکرد بهینه کمپرسور کولر گازی باید از حجم روغن در اندازه کاملاً دقیق و حساب شده استفاده کنید. به همان اندازه که کمبود روغن خطرناک است و میتواند در اصطکاک قطعات تأثیر گذاشته، تزریق بیش از حد روغن نیز چالشهای جدی به دنبال دارد.
تزریق کم روغن کمپرسور کولر گازی چالش جدیتری است. در چنین شرایطی فرسایش یاتاقانها، پیستون، رینگها و حتی سوپاپ کمپرسور به سرعت جریان دارد و خرابیهای دامنهدار و غیرقابل جبرانی ایجاد میشود. تا جاییکه ممکن است مجبور به تعویض کمپرسور شوید.
در مقابل وقتی حجم روغن زیاد است، به علت پمپاژ زیاد پدیده گرفتگی لوله سیستم روانکاری ایجاد میشود. توجه داشته باشید که قطعات متحرک کمپرسور کولر گازی به شکل پاشش روانکاری میشوند.
به این ترتیب قطعات متحرک در حمام روغن حضور ندارند؛ بلکه یک سیستم پاشش روغن بر روی قطعات متحرک وظیفه روانکاری قطعات را بر عهده گرفته است که در صورت تزریق بیش از حد روغن احتمال گرفتگی لولههای این بخش تزریق بسیار زیاد است.
پیشنهاد مطالعه: علائم سوختن موتور کولر گازی
توصیههایی برای تعویض روغن کمپرسور کولر گازی
هر نوع نفوذ رطوبت به داخل روغن کمپرسور کولر گازی خطرناک است و منجر به کاهش سطح راندمان و حتی درجه کیفی عملکرد کمپرسور خواهد شد. این روغنهای روانکننده کاملاً مستعد جذب رطوبت محیط هستند و زمانی که به هر ترتیب مقداری آب وارد آن شود، در دماهای زیر صفر درجه منجر به تولید تودههای یخی در روغن خواهد شد.
چنین شرایطی کاملاً در عملکرد کمپرسور تأثیر منفی میگذارد. این در حالی است که نفوذ رطوبت از مقدار مقاومت الکتریکی روغن نیز میکاهد. لذا در مراحل تعویض روغن کمپرسور کولر گازی حتماً درصد نفوذ رطوبت را بررسی کرده و سعی کنید تا حد ممکن مانع از این پدیده خطرناک شوید.
از طرفی لازم است تا حجم روغن مصرفی دقیقاً مطابق با جدول تنظیم شده باشد. در همین مقاله به چالشهای جدی کم یا زیاد بودن روغن کمپرسور کولر گازی اشاره کردهایم. معمولاً از تکنیکها مانند تزریق با سرنگ برای تخلیه روغن استفاده میکنند؛ زیرا در این صورت میتوانند حجم روغن تخلیه شده را دقیقاً اندازهگیری کنند. به هر صورت توصیه میکنیم که از ظرفها با حجمهای اندازهگیری شده برای مرحله تعویض روغن استفاده کنید.
پیشنهاد ویژه: خرید پمپ درین کولر گازی