نحوه لوله کشی داکت اسپلیت
داکت اسپلیت نوعی سیستم سرمایش مرکزی است که مخصوص نصب در ساختمان‌های بزرگ طراحی شده است. این سیستم زمانی کارایی عالی با حداکثر راندمان خنک سازی دارد که اصول لوله‌کشی آن را به درستی رعایت کرده باشید. عدم رعایت نکات حرفه‌ای در لوله کشی داکت اسپلیت باعث اتلاف انرژی، تبادل حرارتی ناخواسته با محیط و در نهایت عدم توانایی برای تولید سرمایش و حتی گرمایش کافی خواهد شد.
اگر چه این لوله‌کشی به ظاهر ساده است، اما در عمل ریزه‌کاری‌هایی دارد که در عملکرد بهینه سیستم تأثیر می‌گذارد. در این مقاله از مس باران به نکته‌های کلیدی از نحوه لوله کشی داکت اسپلیت می‌پردازیم.
لوله کشی داکت اسپلیت چیست؟
لوله کشی داکت اسپلیت یک مرحله تأسیسات جهت ارتباط فیزیکی به منظور جابجایی گاز مبرد بین یونیت خارجی (کندانسینگ یونیت) و پنل داخلی (اواپراتور) است. همچنین برای پوشش حالت گرمایش نیز از لوله‌کشی آب گرم جهت تغذیه کویل گرمایشی و تخلیه آب در کندانسور سیستم استفاده می‌شود.
برای لوله کشی داکت اسپلیت در بخش تبرید از لوله‌های مسی در ضخامت‌های گوناگون استفاده می‌کنند. ضخامت جداره و همچنین سایز لوله‌ها با توجه به فشار کاری سیستم و ظرفیت خنک‌کنندگی داکت اسپلیت محاسبه می‌شود. اما در بخش گرمایش این سیستم معمولاً از لوله‌های فولادین و یا لوله‌های پلیمری ۵ لایه استفاده شده است.
لازم است تا در مسیر عبور این لوله‌ها هیچ اتلاف انرژی و یا تبادل حرارتی با محیط صورت نگیرد. برای جلوگیری از اتلاف انرژی لازم است تا هر جفت لوله مسی را عایق‌کاری کنیم. این عایق‌کاری طبق اصول ویژه برای هر دو حالت نصب روکار و یا توکار لوله‌ها انجام می‌شود. ارتباط الکتریکی نیز یکی از نکات مهم در نحوه لوله کشی داکت اسپلیت است. کابل را در امتداد لوله‌های عایق شده قرار می‌دهند و با استفاده از چسب پرایمر هر دو را می‌پیچند.
سایز لوله مسی در مرحله نصب داکت اسپلیت
اولین نکته در نحوه لوله کشی داکت اسپلیت، بررسی فاصله یونیت‌ها از یکدیگر است. با در نظر گرفتن فاصله یونیت‌ها مقدار طول لوله‌ها محاسبه خواهد شد. در قدم بعدی لازم است تا سایز لوله‌های مسی را با توجه به ظرفیت سیستم داکت اسپلیت جهت عبور کامل گاز مبرد محاسبه کنید. جهت انتخاب سایز لوله مسی برای تبادل گاز مبرد میان یونیت‌ها با فاکتورهای گوناگون روبرو هستیم. از قبیل:
- ظرفیت داکت اسپلیت: ظرفیت سیستم اصلی‌ترین فاکتور تعیین کننده سایز لوله است. قاعدتاً برای نصب سیستم‌های بزرگتر باید لوله‌ها که ظرفیت بالاتری دارند، استفاده کنیم. در عین حال معمولاً قطر لوله رفت در تمامی ظرفیت‌ها یکسان است. اما برای لوله‌کشی برگشت یونیت‌های داکت اسپلیت با توجه به ظرفیت سیستم از سایزهای 1.2 الی 5.8 اینچی استفاده می‌کنند.
- نوع کمپرسور سیستم داکت اسپلیت: مکانیزم کار کمپرسور یکی دیگر از فاکتورهای کلیدی در نحوه لوله کشی داکت اسپلیت است. در طراحی سیستم داکت اسپلیت از انواع کمپرسورهای روتاری یا اسکرال استفاده می‌کنند. در داکت اسپلیت‌ها با ظرفیت یکسان در صورت استفاده از کمپرسور اسکرال سایز لوله مسی بزرگتر از سیستم‌ها با کمپرسور روتاری است.
پیشنهاد ویژه: خرید و استعلام قیمت لوله مسی کولر گازی
نکته‌هایی برای عایق‌کاری لوله‌ها
لوله کشی داکت اسپلیت به دو شکل توکار یا داخل داکت و یا روکار انجام می‌شود. در هر دو روش به اجرای عایق‌کاری تمام جداره لوله‌های مسی نیاز داریم. این عایق‌کاری به روش زیر انجام خواهد شد:
- لوله‌ها باید در مسیر جدا از مصالح ساختمانی نصب شوند تا تحت تأثیر مصالح پوسیده قرار نگیرند.
- تمامی لوله‌ها را باید با دو لایه ضد زنگ بپوشانید.
- در صورت دفن شدن لوله‌ها لازم است که با یک لایه روغن و نوار پرایمر پوشانده شوند.
- در صورت عبور لوله‌ها از داکت لازم است که تمام سطوح اطراف آنها با یک لایه پشم شیشه یا فوم آلومینیوم پوشانده شود.
- برای عایق کردن لوله‌های روکار از دو لایه ضد زنگ به همراه یک لایه رنگ و ورق آلومینیومی استفاده می‌کنند.
روش اتصال لوله‌ها در داکت اسپلیت
اتصال لوله‌های مسی به یکدیگر از مراحل کلیدی در نحوه لوله کشی داکت اسپلیت است که لازم است تا با دقت کامل انجام شده و هیچ نوع نشتی وجود نداشته باشد. این کار از طریق روش جوش هوا گاز با استفاده از مفتول‌های نقره و یا برنجی انجام می‌شود.
لوله‌ها باید در یکدیگر چفت شوند و سپس محل درز میان آنها جوشکاری گردد. برای انجام این روش دهانه یکی از لوله‌ها به شکل لاله شده تا با اندکی گشادتر شدن دهانه بتوانیم لوله‌ی دیگر را در داخل لوله اول چفت کنیم. سپس اطراف محل اتصال با استفاده از مفتول جوشکاری لحیم خواهد شد. در هر صورت مجاز به اتصال سربه‌سر لوله‌ها به یکدیگر نیستیم.(پیشنهاد می‌کنم مطلب جوشکاری لوله مسی را مطالعه کنید.)
اما روش اتصال لوله‌ها به محل یونیت‌های داخلی و خارجی سیستم داکت اسپلیت از طریق پیچ و مهره انجام می‌شود. توجه کنید که سایز پیچ و مهره کار شده در یونیت‌های داکت اسپلیت با توجه به ظرفیت لوله‌ها انتخاب شده و در کل بزرگتر از سیستم‌های کولر گازی معمولی است.
نکات مهم در نحوه اتصال لوله های مسی
در حین لوله‌گذاری و اتصال قطعات لوله مسی جهت ارتباط مکانیکال یونیت‌های داکت اسپلیت رعایت نکات زیر الزامی است:
- تا آنجا که می‌توانید لازم است تا لوله‌ها را از کوتاه‌ترین مسیر و با حداقل پیچ و تاب عبور دهید. به این ترتیب افت فشار کمتری ایجاد شده و تبادل حرارتی با محیط نیز کاهش پیدا می‌کند.
- هرگز با دست و یا ابزارهای غیرتخصصی برای خمکاری و فرم دهی لوله‌های مسی اقدام نکنید. برای این منظور باید از دستگاه خم کن استاندارد استفاده کنید.(پیشنهاد مطالعه: روش خم کردن لوله مسی)
- لوله‌های مسی با قطر زیاد دیگر قابلیت خمکاری ندارند. لذا در صورت تغییر جهت باید آنها را برش زده و از اتصالات لوله‌های مسی استاندارد و جوشکاری دقیق استفاده کنید.
- لازم است تا قبل از آغاز جوشکاری سطح داخلی لوله‌ها را از هر نوع گرد و غبار و یا رطوبت پاکیزه کنید. برای انجام این کار از گاز ازت استفاده می‌کنند.
- لازم است تا قبل از آغاز جوشکاری از سالم بودن لوله‌ها اطمینان کسب کنید. جهت تست لوله‌ها و پیدا کردن هر نوع نشتی از تزریق گاز ازت استفاده می‌کنند. استفاده از اکسیژن و یا هوای فشرده جهت تست لوله‌های مسی مجاز نیست.
- در حین عملیات جوشکاری نیز باید جریان اندکی از گاز ازت در لوله‌ها برقرار سازید. این کار مانع از اکسیداسیون لوله‌های مسی حین پروسه جوشکاری می‌شود.
- برای برش لوله‌های مسی لازم است تا از دستگاه مخصوص برش این نوع لوله و لوله بر مسی استفاده کنید. برش لوله‌ها با ابزارهایی از جمله اره آهن‌بر و یا لوله‌برهای فولادی مجاز نیست.
- لوله‌ها پس از نصب باید عایق‌کاری شوند. در عین حال لازم است تا در حد فاصل مناسب از سطوح ساختمان نصب گردند.
تله روغن چیست؟ و چه هنگام در لوله کشی داکت اسپلیت اجرا می‌شود؟
در سیستم داکت اسپلیت و در اثر عملکرد کمپرسور مقدار روغن همراه گاز مبرد جابجا می‌شود. در شرایط عادی یعنی زمانی که پنل داخلی و خارجی در یک تراز قرار دارند و یا پنل خارجی در ترازی پایین‌تر از پنل داخلی نصب شده است، امکان بازگشت روغن به کارتل کمپرسور وجود دارد. اما در بسیاری از موارد لازم است تا پنل خارجی که دارای کمپرسور است در ترازی بالاتر از یونیت‌های داخلی مثلاً پشت‌بام ساختمان نصب گردد.
در این صورت امکان بازگشت روغن در شرایط عادی وجود ندارد. برای حل این مشکل از تکنیک تله روغن استفاده می‌کنند. تله روغن در حد فاصل مناسب از ارتفاع پنل داخلی و خارجی سیستم نصب شده و به بازگشت روغن داخل کارتل کمپرسور کمک خواهد کرد.
لوله‌کشی درین داکت اسپلیت
لوله‌گذاری تبادل گاز مبرد که با استفاده از لوله‌های مسی انجام می‌شود، مهمترین مرحله از لوله کشی داکت اسپلیت است. اما در این سیستم برای دیگر بخش‌ها نیز نیاز به لوله‌گذاری داریم. لوله‌کشی درین جهت خروج آب حاصل از تقطیر هوا یکی از همین بخش‌ها در سیستم داکت اسپلیت است.
تقطیر هوا در اثر سرمایش بر روی کویل مرکزی انجام شده و جریانی از آب در مخزن درین جمع می‌گردد. لوله‌کشی درین باید همراه با شیب به سمت محل تخلیه باشد تا از خارج شدن کامل آب از مخزن اطمینان داشته باشیم. این شیب لوله درین نباید خیلی هم زیاد باشد. در کل توصیه شده است که لوله درین داکت اسپلیت را با شیبی در محدوده 0.01 إلی 0.02 نصب نمایید.
در ضمن جهت جلوگیری از یخ زدن لوله درین لازم است که آن را عایق‌کاری کنید. از طرفی نمی‌توانید این لوله را مستقیم به شبکه فاضلاب ساختمان متصل نمایید.
پیشنهاد ویژه: خرید پمپ درین کولر گازی
لوله کشی آب گرم کویل داکت اسپلیت
از سیستم‌های داکت اسپلیت می‌توانید برای تولید هوای گرم سیستم گرمایش ساختمان نیز استفاده کنید که این کار با اتصال لوله‌های آب گرم به کویل داکت اسپلیت انجام می‌شود. چگونگی اتصال این سیستم گرمایشی نیز از نکات مهم در نحوه لوله کشی داکت اسپلیت است. برای این منظور از یک جفت لوله رفت و برگشتی و از نوع ۵ لایه استفاده می‌کنند. این لوله‌ها در حد فاصل پکیج یا موتورخانه به فضای داخل باکس هواساز داکت اسپلیت کشیده می‌شوند.
سایز این لوله‌ها را ۱ اینچ در نظر می‌گیرند تا قابلیت کافی عبور آب گرم رفت و برگشت را داشته باشد. در عین حال حتماً باید کاملاً عایق باشند تا در این مسیر تبادل حرارتی با محیط اطراف خود نداشته باشند. از طرفی لازم است تا از شیر آب تخصصی قطع لوله‌های آب گرم در مسیر داکت اسپلیت نصب شود. این شیر مستقل از دیگر اجزای لوله کشی ساختمان نصب شده و کنترل جریان آب گرم به کویل داکت اسپلیت را بر عهده دارد.
پیشنهاد مطالعه: فرق داکت اسپلیت با کولر گازی
روش تست لوله‌کشی داکت اسپلیت
پس از پایان لوله کشی داکت اسپلیت مادامیکه همه موارد فنی را اعم از اتصال صحیح لوله‌های مسی و همچنین عایق‌بندی کامل و… انجام داده‌اید، لازم است تا قبل از تزریق گاز مبرد یک مرحله تست لوله را نیز انجام بدهید. این تست از نکات مهم در نحوه لوله کشی داکت اسپلیت است که سلامت سیستم را بررسی می‌کند.
برای انجام آن نیز از تزریق تحت فشار گاز ازت استفاده می‌کنند. دقت کنید که در این مورد نیز مجاز به استفاده از گاز اکسیژن و یا هوای فشرده جهت تست نهایی سیستم نیستیم.
پیشنهاد مطالعه: قطعات کولر گازی
در صورتی که نتایج تست گاز ازت مثبت است و هیچ نشتی دیده نمی‌شود، می‌توانیم سیستم بسته لوله‌ها را تحت فشار تخلیه کرده و گاز مبرد را تزریق کنیم. در این مرحله به پمپ وکیوم جهت تخلیه کامل لوله‌ها نیاز داریم. با استفاده از وکیوم می‌توانیم تمامی رطوبت و هوای باقیمانده در داخل لوله‌ها را نیز تخلیه کنیم.
توجه کنید که وکیوم مرحله نهایی اما بسیار کلیدی در لوله‌کشی و راه‌اندازی داکت اسپلیت است. عدم انجام صحیح این مرحله منجر به حضور ناخالصی در گاز مبرد شده که باعث افزایش فشار کندانسور و در نهایت کاهش ظرفیت خنک‌کنندگی سیستم می‌شود.